کشف نقاشی‌های ۱۷۰۰ ساله در محوطه آرامگاهی شهر گور فیروزآباد
باستان‌شناسان اخیراً در محوطه آرامگاهی شهر گور فیروزآباد در استان فارس، نقاشی‌هایی کشف کرده‌اند که قدمت آن‌ها به حدود ۱۷۰۰ سال پیش، یعنی به دوران ساسانیان بازمی‌گردد. شهر گور که به نام‌های «اردشیر خوره» یا «فیروزآباد قدیم» نیز شناخته می‌شود، یکی از مهم‌ترین مکان‌های باستانی ایران و یادگاری از دوران پیش از اسلام است.
جزئیات کشف نقاشی‌های ساسانی
بر اساس گزارش‌های منتشر شده از سوی اداره کل میراث فرهنگی فارس، این نقاشی‌های دیواری در حین عملیات ساماندهی ترانشه آرامگاهی شهر گور کشف شده‌اند. آثار نویافته روی بدنه تابوت‌های ساسانی مشاهده شده‌اند و باستان‌شناسان در فصل نخست کاوش علاوه بر این نقاشی‌ها، به کشف آثار معماری و شواهدی از دو تابوت ساسانی نیز نائل آمده‌اند.
محمد ثابت اقلیدی، مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان فارس، با اشاره به اهمیت این کشفیات، بیان کرد که این نقاشی‌ها از چهره‌های نیم‌رخ و سه‌رخ افراد مختلف است. این تصاویر با استفاده از رنگ‌دانه‌های معدنی بر بستر گچی نقاشی شده‌اند که تکنیک‌های هنری آن دوره را به خوبی به نمایش می‌گذارد.
اهمیت تاریخی شهر گور
شهر گور فیروزآباد یکی از شهرهای مهم دوران ساسانی است که به دستور اردشیر بابکان، بنیان‌گذار سلسله ساسانیان، در اوایل قرن سوم میلادی ساخته شد. این شهر در دایره‌ای به قطر دو کیلومتر طراحی شده و مرکز آن با مناری شاخص به نام "منار میلو" مشخص می‌شود که در گذشته ارتفاعی حدود ۸۰ متر داشته است.
شهر گور، از نظر معماری، دارای ویژگی‌های منحصر به فردی است که شامل ۲۰ دیوار شعاعی و سه دیوار منحنی است. این دیوارها شهر را به ۶۱ منطقه مختلف تقسیم می‌کردند و بخش‌های اصلی شهر به درباریان و شاهزادگان اختصاص داشت، در حالی که مردم عادی در بخش‌های بیرونی سکونت داشتند.
نقاشی‌های کشف‌شده و سبک ساسانی
نقاشی‌های دیواری کشف‌شده در شهر گور به سبک نقاشی‌های دوره ساسانی نزدیک است که به توصیف سبک زندگی اشراف و شاهزادگان آن دوره می‌پردازد. این نقاشی‌ها بر دیوارهای اتاقکی با ابعاد ۶۰ در ۹۰ سانتی‌متر اجرا شده‌اند و از رنگ‌های معدنی همچون قرمز، سبز و نارنجی برای طراحی اشکال هندسی در کف استفاده شده است.
همچنین، این نقاشی‌ها نمایانگر ترکیب هنری دوره ساسانی هستند که در سایر آثار این دوره همچون کاخ اردشیر بابکان نیز به چشم می‌خورند. استفاده از رنگ‌های معدنی و تقارن دقیق در طرح‌های هندسی این نقاشی‌ها نشان می‌دهد که هنرمندان ساسانی از دقت و تکنیک‌های پیشرفته‌ای بهره‌مند بوده‌اند.
حفاظت و برنامه‌های آینده
مدیرکل میراث فرهنگی فارس اعلام کرد که برنامه‌هایی برای حفاظت از این نویافته‌های ارزشمند در دست اجراست. به منظور حفظ این آثار، اقدام به ایجاد یک سایت‌موزه برای نمایش آن‌ها در نظر گرفته شده است. با توجه به قدمت و اهمیت نقاشی‌ها و دیگر آثار کشف‌شده، این سایت‌موزه می‌تواند به یکی از مقاصد گردشگری مهم در استان فارس تبدیل شود.
تاریخچه شهر گور
شهر گور با تاریخچه‌ای پرفراز و نشیب، در دوران‌های مختلف تغییرات زیادی را تجربه کرده است. پس از تخریب این شهر توسط اسکندر مقدونی، اردشیر بابکان با تأسیس سلسله ساسانی دستور بازسازی آن را صادر کرد. این شهر که در دوران ساسانی به یکی از شهرهای مهم ایران تبدیل شد، پس از حمله اعراب و فتح ایران، شکوه خود را از دست داد. اما در دوره آل‌بویه، این شهر بار دیگر رونق یافت و به یک مرکز تجاری و فرهنگی تبدیل شد.
شهر گور در فهرست آثار ملی ایران قرار دارد و همچنان یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های تاریخی و گردشگری استان فارس به شمار می‌رود.
نتیجه‌گیری
کشف نقاشی‌های دیواری ۱۷۰۰ ساله در شهر گور فیروزآباد، گامی بزرگ در شناخت هنر و فرهنگ دوران ساسانی است. این نقاشی‌ها علاوه بر ارائه تصویری از سبک زندگی اشراف‌زادگان ساسانی، نمایانگر توانمندی‌های هنری و تکنیک‌های پیشرفته در آن دوره تاریخی هستند. حفاظت و نمایش این آثار در قالب یک سایت‌موزه می‌تواند به جذب گردشگران و علاقه‌مندان به تاریخ و فرهنگ ایران باستان کمک شایانی کند.