عظمت ایران؛ رشتهکوه زاگرس روی قدیمیترین نقشه جهان
موزه بریتانیا به تازگی موفق به رمزگشایی از «قدیمیترین نقشه جهان» شده است که بر روی لوحی گلی متعلق به تمدن بابلی حکاکی شده است.
بر اساس گزارش نیویورک پست، این لوح که به خط میخی نوشته شده است، قدمتی به قرن ششم پیش از میلاد دارد. این نقشه نمایی هوایی از سرزمین بینالنهرین و همچنین تصورات بابلیها از دنیای ناشناخته خارج از مرزهای آنان را نشان میدهد. در این نقشه، بینالنهرین به صورت منطقهای مرکزی به تصویر کشیده شده که توسط دو حلقه محصور شده است. نویسنده این نقشه، حلقه بیرونی را «رود تلخ» نامیده است که به عنوان مرز دنیای شناخته شده بابلیها شناخته میشد.
محتوای نقشه و جزئیات بیشتر
نقشهای که در این لوح گلی به تصویر کشیده شده، شامل شهرها و قبایل مختلف بینالنهرین است که به صورت دایرهها و مستطیلهای کوچک درون رود تلخ مشخص شدهاند. بهطور خاص، شهر بابل در این نقشه برجسته شده است. همچنین رود فرات، که نقش مهمی در تمدن بینالنهرین داشت، به شکل یک مستطیل در نقشه به تصویر درآمده است.
جالبترین بخش این نقشه، هفت یا هشت منطقه مثلثیشکل در خارج از رود تلخ است که تصور میشود نماد کوههای زاگرس باشد. این مناطق نمایانگر مرزهای دنیای شناختهشده بابلیها و سرزمینهای ناشناخته و دورافتاده بودند.
کشف لوح و رمزگشایی آن
این لوح باستانی در سال ۱۸۸۲ توسط هرمزد رسام، باستانشناس و دیپلمات آشوریتبار بریتانیایی، در ۶۰ کیلومتری شمال شهر باستانی سیپار و در کرانه شرقی رود فرات کشف شد. رسام، که به کشف منشور حقوق بشر کوروش کبیر و الواح گیلگمش نیز شهرت دارد، این لوح را به موزه بریتانیا اضافه کرد. اما محتوای این لوح تا مدتها ناشناخته باقی ماند و معمایی حلنشده بود، تا اینکه اخیراً بخش گمشده آن کشف و رمزگشایی شد.
شرح نوشتهها و افسانهها
در پشت این لوح و همچنین در بالای نقشه، چند پاراگراف به خط میخی نوشته شده است که به آفرینش زمین و دنیای فراتر از آن اشاره میکند. این نوشتهها نمایانگر باورهای بابلیان درباره جهان اطرافشان است و از موجودات و سرزمینهای افسانهای سخن میگوید. جالب توجه است که در این نوشتهها به داستانی مشابه با داستان کشتی نوح اشاره شده است.
نویسنده لوح به موجودی به نام اوتنپیشتی اشاره کرده که نسخه بابلی نوح است. بابلیها معتقد بودند که اوتنپیشتی کشتی عظیمی را به دستور خدایان ساخته و این کشتی در منطقهای دورافتاده، آنسوی رود تلخ و پشت یک کوه قرار دارد. این کوه، همانگونه که در کتاب مقدس آمده، جایی است که کشتی نوح به گل نشست.
اهمیت تاریخی لوح
این لوح گلی بابلی از نظر تاریخی و باستانشناسی یکی از مهمترین آثار باستانی جهان محسوب میشود. نقشه آن بهعنوان یکی از قدیمیترین تصورات انسان از جهان و جغرافیای اطراف خود شناخته میشود. این نقشه نشاندهنده دانش جغرافیایی و اسطورهشناسی تمدن بابل است و به محققان کمک میکند تا درک بهتری از تصورات مردمان باستان درباره جهان داشته باشند.